TQ ca ngợi thành công hội nghị Asean

Ông Hor Namhong nói Biển Đông chỉ là chuyện giữa Trung Quốc và 'cá biệt nước Asean'

Một ngày sau khi hội nghị bộ trưởng ngoại giao Asean bế mạc tại Campuchia, Trung Quốc lên tiếng ca ngợi thành công hội nghị.

Lần đầu tiên trong 45 năm hoạt động của Asean, các bộ trưởng đã không đưa ra được thông cáo chung, cho thấy sự chia rẽ sâu sắc giữa các bên, nhất là về chủ đề Biển Đông.

"Qua trao đổi thẳng thắn và sâu sắc, Bộ trưởng Ngoại giao của các nước Asean ca ngợi sự nỗ lực và đóng góp của Trung Quốc trong thúc đẩy hợp tác giữa Trung Quốc và Asean."Thế nhưng, Tân Hoa Xã đưa tin tổng kết hội nghị, đánh giá các hoạt động của Asean tại Phnom Penh lần này "đã diễn ra trong bầu không khí tốt đẹp".

Hãng này cũng dẫn lời Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Dương Khiế̉t Trì cho rằng "các hội nghị ngoại trưởng đã tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, đạt được nhiều thành quả".

"Nhận xét và lập trường trên các vấn đề thuộc nhiều lĩnh vực của Trung Quốc đã nhận được sự cảm thông và ủng hộ của nhiều nước tham dự hội nghị."

Nhiều nhà quan sát cho rằng việc Asean chia rẽ sâu thêm về Biển Đông, tới độ không tìm được câu chữ chung, chính là thắng lợi của Trung Quốc.

Đã có cáo buộc rằng dưới áp lực nghiêm khắc của Bắc Kinh, Phnom Penh đã kiên quyết bác bỏ yêu cầu của Hà Nội và Manila trong việc đề cập tới các tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông vào văn bản tuyên bố chung.

Ngoại trưởng Campuchia Hor Namhong bị mô tả như đã có thái độ 'thù địch' tại hội nghị ngoại trưởng, tới độ 'thu dọn giấy tờ và rời khán phòng' khi bị dồn ép phải nhượng bộ về văn bản tuyên bố chung.

Các nước tự giải quyết với Trung Quốc?

Lập trường của Campuchia rõ ràng khác biệt với một số nước Asean, khi trong phỏng vấn dành cho Đài Phát thanh Quốc tế Trung Quốc (CRI), chính ông Hor Namhong khẳng định: "Vấn đề Nam Hải (Biển Đông) chỉ là sự tranh chấp giữa Trung Quốc với cá biệt nước Asean".

Ông nói: "Campuchia mong nước hữu quan tự giải quyết vấn đề hữu quan, Campuchia sẽ gắng sức phát huy vai trò điều phối tích cực".

"Campuchia đang cho thấy mình là con ngựa mồi của Trung Quốc."

GS Carl Thayer

Ông bộ trưởng Campuchia khẳng định: "Là Chủ tịch Asean, Campuchia luôn nỗ lực tiến hành điều phối giữa cá biệt nước Asean với Trung Quốc, nhưng cá biệt nước Asean bắt chẹt bằng vấn đề Nam Hải, đây là điều Campuchia không thể chấp nhận, khiến Hội nghị Ngoại trưởng Asean lần này chưa thể ra Tuyên bố chung".

Ông Hor Namhong cũng nói rằng ông "lấy làm tiếc về việc này".

Trong một bình luận mới gửi cho BBC, giáo sư Carl Thayer, một nhà nghiên cứu các vấn đề Việt Nam và khu vực tại Canberra, Úc châu, đã gọi thẳng Campuchia là "Kẻ phá vỡ khối đoàn kết Asean".

Ông Thayer nhận định: "Mâu thuẫn quanh câu chữ của Tuyên bố chung có thể sẽ lan ra và làm hỏng quá trình đàm phán giữa các nước thành viên Asean với Trung Quốc về Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông".

"Campuchia đang cho thấy mình là con ngựa mồi của Trung Quốc."

Vị giáo sư nhận định: "Điều này sẽ làm công cuộc đàm phán bộ quy tắc COC với Trung Quốc càng thêm khó khăn. Philippines và có lẽ cả các thành viên khác của Asean khó có thể tin tưởng là Campuchia sẽ giữ bí mật quá trình thương thảo của họ [với Trung Quốc]".